در ۴۰ سال اخیر، مهاجرت مردم افغانستان تحت تأثیر تحولات و بحران‌های متعددی قرار داشته است. این مهاجرت‌ها عمدتاً ناشی از جنگ‌ها، بحران‌های سیاسی و اقتصادی، و مشکلات انسانی بوده است. بین سال های ۱۹۷۹ تا ۱۹۸۹ با ورود شوروی به افغانستان موج بزرگی از مهاجرتها آغازگردید. میلیون ها تن به کشورهای همسایه افغانستان به خصوص ایران و پاکستان پناهنده شدند و این مهاجرت ها تا سال ها ادامه پیدا کرد. موج دوم مهاجرت از افغانستان همزمان با وقوع جنگ های داخلی در افغانستان و به قدرت رسیدن طالبان بین سال های ۱۹۹۰تا ۲۰۰۱ آغاز گردید. وضعیت بد حقوق بشر، سرکوب زنان و نقض حقوق انسانی شهروندان، سبب شد تعداد زیادی از مردم به  ایران و پاکستان و در مواردی به کشورهای غربی بروند.

پس از سقوط طالبان و روی کار آمدن حکومت جدید در سال ۲۰۰۱، تعداد زیادی از شهروندان افغانستان که به ناچار وطن شان را ترک کرده بودند دوباره به افغانستان برگشتند و در آبادی و شکوفایی کشور نقش مهمی را ایفا کردند. نیروهای متخصصی که در غربت علم و مهارت فراگرفته بودند، جان تازه ای به افغانستان جنگ زده و ویران بخشیدند.

اما در زمان حکومت ۲۰ ساله جمهوریت نیز مهاجرت شهروندان به دلیل عدم ثبات، فساد، و ناتوانی در تأمین امنیت و خدمات اجتماعی ادامه یافت. بازگشت دوباره طالبان در سال ۲۰۲۱ و خروج نیروهای بین المللی از افغانستان منجر به فرار بسیاری از مردم به کشورهای همسایه و همچنین کشورهای غربی شد. شرایط دشوار و ترس از سرکوب‌های سیاسی و نقض حقوق بشر باعث شد که مهاجرین به شدت در تلاش برای پیدا کردن پناهگاه‌های امن باشند. ایران و پاکستان همچنان بزرگ‌ترین میزبانانی هستند که میلیون ها تن از شهروندان افغانستان در آن زندگی میکنند. شرایط زندگی برای بسیاری از این مهاجرین به ویژه در کمپ‌های غیررسمی و مناطق فقیرنشین دشوار است. شهروندان افغانستان در این کشورها با مشکلاتی مانند کمبود امکانات بهداشتی، تحصیلی و فرصت‌های شغلی روبرو هستند. شرایط زندگی مهاجرینی که در ترکیه نیز زندگی میکنند نیز همانند ایران و پاکستان وخیم و ناگوار است.

همچنان کشورهای غربی مانند ایالات متحده، کانادا و کشورهای اروپایی در حال پذیرش مهاجرین افغانستان از طریق برنامه‌های ویژه و ویزاهای پناهندگی هستند. این کشورها معمولاً امکانات بهتری برای پناهندگان فراهم می‌کنند، اما ورود به این کشورها و تأمین مسکن و اشتغال برای بسیاری از مهاجرین همچنان چالش‌برانگیز است.

مهاجرت مردم افغانستان در هر برهه ای از تاریخ با مشکلات و چالش های فروانی همراه بوده است. از جمله مهم ترین چالش ها میتوان به موارد زیر اشاره نمود:

• اقتصادی و اشتغال: بسیاری از مهاجرین با مشکلات اقتصادی جدی روبرو هستند. پیدا کردن شغل و تأمین هزینه‌های زندگی، به‌ویژه برای تازه‌واردان، بسیار سخت است.

• آموزش و بهداشت: دسترسی به خدمات بهداشتی و آموزشی در کشورهای میزبان برای مهاجرین می‌تواند محدود باشد. این مسئله به‌ویژه برای خانواده‌های با فرزندان کوچک و زنان باردار مشکل‌ساز است.

• وضعیت زنان و کودکان: زنان و کودکان در وضعیت خاصی قرار گرفتند و با مشکلات جدی‌تری مانند محدودیت‌های آموزشی، نقض حقوق بشر، و کمبود حمایت‌های اجتماعی روبه‌رو شده اند.

• حقوق و وضعیت قانونی: وضعیت حقوقی مهاجرین و پناهندگان می‌تواند بسیار متنوع و ناپایدار باشد. بعضی از کشورها به آنها اقامت موقت یا وضعیت قانونی معین می‌دهند، در حالی که برخی دیگر ممکن است شرایط قانونی نامشخصی برای آنها ایجاد کنند. تعداد زیادی از افغانستانی ها نیز به صورت غیر قانونی و پنهانی در ایران،پاکستان و ترکیه زندگی میکنند.

• فرهنگ و زبان: ادغام در جامعه‌های جدید با چالش‌های فرهنگی و زبانی همراه است. مهاجرین ممکن است با مشکلاتی در یادگیری زبان و سازگاری با فرهنگ‌های جدید مواجه شوند.

• مبارزه با تبعیض: برخی از مهاجرین در کشورهای میزبان با تبعیض و نژادپرستی مواجه هستند که بر تجربه زندگی و ادغام آنها تأثیر منفی می‌گذارد.

وضعیت مهاجرین پیچیده و به شدت تحت تأثیر تحولات سیاسی و اقتصادی جهانی است و نیازمند توجه و اقدامات مستمر از سوی جامعه بین‌المللی و کشورهای میزبان است. رسانه ها نقش مهمی در به تصویر کشیدن مشکلات و چالش های مهاجرین دارند. ما در خبرگزاری روایت جدید تلاش مینماییم با تا با بررسی و اطلاع رسانی درست از وضعیت مهاجرین افغانستان در سراسر جهان توجه سازمان های بین المللی، نهاد ها و اشخاص فعال در زمینه مهاجرت را به مشکلات آنان جلب نماییم. تا باشد که گام های عملی و موثرتری در راستای حل این بحران بزرگ انسانی برداشته شود.

 به رغم چالش‌های زیاد، بسیاری از مهاجرین افغانستان به دنبال فرصت‌های جدید و تلاش برای سازگاری و بهبود شرایط زندگی خود هستند. امید به بهبود وضعیت حقوقی و اقتصادی و امکان ادغام بهتر در جوامع میزبان تنها با اطلاع رسانی درست و از طریق منابع معتبر و قابل اطمینان امکان پذیر است.